Bijgewerkt op 21 juni 2024
Schildklierontsteking na de bevalling (Postpartum Thyreoïditis)
Vermoeidheid, concentratiestoornis, geïrriteerdheid, depressieve gevoelens … Vaak denkt men dat deze symptomen horen bij het herstel na de bevalling en het wennen aan de nieuwe situatie met een baby. Het is belangrijk om bij aanhoudende klachten te controleren of er sprake is van een tijdelijke schildklierontsteking (postpartum thyreoïditis).
De schildklier is een vlindervormig orgaan, laag in de hals (zie plaatje). De schildklier maakt schildklierhormonen, die noodzakelijk zijn voor de stofwisseling, groei en ontwikkeling van het lichaam. Ook hebben ze effect op de regeling van de lichaamstemperatuur, hartslag en bloeddruk. Lees meer over de werking.
Wat is postpartum thyreoïditis?
Postpartum thyreoïditis is een schildklierontsteking die post partum (=na de bevalling) optreedt, binnen een jaar.
Wat zijn de klachten?
Klachten bij een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie)
- slapeloosheid
- hartklachten (snelle hartslag)
- vermoeidheid
- gewichtsverlies
- geïrriteerdheid
- angst
Vaak denkt men dat deze symptomen horen bij het herstel na de bevalling en het wennen aan de nieuwe situatie met een baby waardoor de hyperthyreoïdie-fase van de postpartum thyreoïditis over het hoofd wordt gezien.
Klachten bij een te langzaam werkende schildklier (hypothyreoïdie)
- vermoeidheid
- gewichtstoename
- obstipatie
- depressiviteit
- concentratiestoornissen
- gevoel van uitputting
Tijdige controle van de schildklierwaarden kan veel klachten en onbegrip voorkomen
Waardoor wordt het veroorzaakt?
De ontsteking wordt veroorzaakt door een (tijdelijke) auto-immuunziekte. Bij een auto-immuunziekte werkt het afweersysteem van het lichaam niet goed. In plaats van het maken van afweerstoffen (antistoffen) tegen virussen of bacteriën, worden antistoffen gemaakt tegen eigen lichaamscellen. In dit geval gaat het om antistoffen tegen TPO (thyroid peroxidase) en Tg (thyreoglobuline) waardoor er een schildklierontsteking ontstaat. Dezelfde antistoffen worden gevonden bij de ziekte van Hashimoto.
Leonie ter Braak: “Ik dacht dat het erbij hoorde na een zware bevalling, bloedverlies, gebroken nachten, …” Lees het hele interview.
Hoe vaak komt het voor?
Geschat wordt dat het bij ongeveer 5 – 7% van de vrouwen die bevallen zijn voorkomt. De kans is groter bij vrouwen met:
- een andere auto-immuunziekte
- schildklieraandoeningen in de familie
- schildklieraandoeningen na eerdere bevalling
- diabetes type 1
- zwangerschapsdiabetes
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Naast anamnese en lichamelijk onderzoek wordt bloedonderzoek gedaan op TSH (en zo nodig vrijT4).
Bij hyperthyreoïdie is de TSH te laag (en de vrijT4 te hoog).
Bij hypothyreoïdie is de TSH te hoog (en de vrijT4 te laag).
Hoe is het beloop?
Een postpartum thyreoïditis geeft
- in het begin vaak klachten van hyperthyreoïdie (te snelle schildklier, duur 1-3 maanden)
- gevolgd door klachten van hypothyreoïdie (te trage schildklier duur 4-8 maanden)
- daarna treedt meestal spontaan herstel op, zo’n 12-18 maanden na het begin van de symptomen
Een deel van de vrouwen houdt echter blijvend last van hypothyreoïdie. Een ander deel ontwikkelt in de jaren daarna hypothyreoïdie.
Niet alle vrouwen doorlopen alle fases, circa 1/4 heeft last van beide, circa 1/4 heeft alleen last van hyperthyreoïdie, circa 1/2 heeft alleen last van hypothyreoïdie.
Hoe wordt het behandeld?
Behandeling van de hyperthyreoïdie-fase is meestal niet nodig. Ernstige klachten als hartkloppingen en trillingen kunnen behandeld worden met een bètablokker. Behandeling tijdens de hypothyreoïdie-fase is afhankelijk van de klachten.
Bij milde symptomen is behandeling niet altijd nodig. Bij ernstiger klachten wordt gedurende 6-12 maanden een behandeling met schildklierhormoon gegeven. Daarna wordt de behandeling gestopt en na ten minste 6 weken wordt bloed afgenomen om te kijken of de schildklier hersteld is.
Heb je een vraag over post-partum thyroïditis? Je kunt een telefonische afspraak maken via de Schildkliertelefoon.