Bijgewerkt op

De bijschildklieren zijn kleine kliertjes in de hals in de buurt van de schildklier, onderdeel van het hormoonstelsel. Meestal liggen ze naast of achter de schildklier, maar ze kunnen ook veel hoger of lager in de hals liggen.

De meeste mensen hebben vier bijschildklieren, maar ook dat kan per persoon verschillen. Ze hebben ongeveer de grootte van een rijstkorrel en ze lijken erg op vetweefsel. De bijschildklieren maken bijschildklierhormoon. Dat wordt ook parathyroid hormoon, parathormoon of PTH genoemd. Dat hormoon regelt het calciumgehalte (kalkgehalte) en fosfaatgehalte in het bloed. Zowel calcium als fosfaat zijn belangrijke bouwstenen van botten en tanden. Beide stoffen zorgen ook voor de overdracht van prikkels tussen zenuwen en van zenuwen naar spieren.

Calcium is grotendeels opgeslagen in de botten en een kleine hoeveelheid stroomt door het bloed. Het bijschildklierhormoon zorgt voor een goed evenwicht tussen de hoeveelheid calcium in de botten en in het bloed. Het hormoon zorgt ervoor dat calcium (en fosfaat) uit het bot vrijgemaakt wordt wanneer het calciumgehalte in het bloed te laag wordt. En ook dat er minder calcium en meer fosfaat wordt uitgeplast. In de nieren zorgt bijschildklierhormoon ervoor dat vitamine D wordt omgezet in actief vitamine D dat o.a. zorgt voor opname van calcium (en fosfaat) uit de voeding in de darm.

Zit er teveel calcium in het bloed, dan maken de bijschildklieren minder bijschildklierhormoon. Zo blijft de hoeveelheid calcium en fosfaat in het bloed goed. Zit er te weinig calcium in het bloed dan geven de bijschildklieren extra bijschildklierhormoon af.

Aandoeningen van de bijschildklier:

  • Hypoparathyreoïdie
    Hypoparathyreoïdie is een aandoening waarbij de bijschildklieren te weinig of geen bijschildklierhormoon aanmaken. Dit leidt tot een verlaagd calciumgehalte (‘kalk’) in het bloed.
  • Hyperparathyreoïdie
    Hyperparathyreoïdie is een aandoening waarbij de bijschildklieren te veel bijschildklierhormoon (ook wel parathyroid hormoon, parathormoon of PTH genoemd) aanmaken. Dit leidt tot een verhoogd calciumgehalte (‘kalk’) in het bloed.

Prof. dr. Schelto Kruijff, oncologisch en endocrien chirurg in het UMCG neemt je in dit webinar mee in de wereld van de bijschildklieren

Voor mensen met een bijschildklierenaandoening (of ouders van een kind) is SchildklierNL de Werkgroep bijschildklieren gestart.