Opvallend veel mensen met een schildklieraandoening hebben last van het carpaletunnelsyndroom. Ook in de Facebookoproep van SchildklierNL herkennen mensen het als een probleem. Maar wordt het carpaletunnelsyndroom dan ook veroorzaakt door schildklierziekten? Of zit het anders?
In je pols zit aan de kant van je handpalm een tunnel van pezen en gewrichtsbanden. De mediane handzenuw gaat door deze tunnel naar je duim, wijs-, middel- en ringvinger. Door zwelling kan deze tunnel te klein worden. De handzenuw komt dan knel te zitten. Dat kan tintelingen, een doof gevoel of pijnklachten geven in de hand. Het komt het meeste voor bij mensen tussen de 40 en 60, vrouwen, tijdens de zwangerschap en bij mensen met overgewicht. Ook mensen met artritis, diabetes of een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) hebben vaker last van het carpaletunnelsyndroom.
Oorzaak of toeval?
Zwelling kan ontstaan door vaak snelle herhalende bewegingen te maken, zoals bij typen. Ook werken met trillingen (zoals een drilboor) of de handen lange tijd sterk gebogen houden kan voor zwelling zorgen. De behandelmogelijkheden zijn afwachten, een spalk, injecties met corticosteroïden of een operatie om de tunnel te vergroten.
Wetenschappelijke studies laten zien dat mensen met hypothyreoïdie vaker carpaletunnelsyndroom hebben dan gezonde mensen. Dat betekent niet dat schildklierziekten ook de oorzaak zijn van carpaletunnelsyndroom. Beiden aandoeningen treffen namelijk vooral vrouwen. Het kan dus gewoon een overlap zijn van twee groepen patiënten.
Ook overgewicht is een risico. En een traag werkende schildklier kan ervoor zorgen dat je aankomt en lastiger afvalt. Een Britse studie gebruikte daarom de gegevens van ruim 400.000 mensen om te kijken of overgewicht onder schildklierpatiënten de reden is. Daaruit bleek dat mensen met hypothyreoïdie ook zonder overgewicht vaker carpaletunnelsyndroom hadden dan gezonde mensen. Het verband tussen de twee ziekten was dan wel minder sterk. Overgewicht speelt dus wel een rol, maar verklaart niet alles.
Te veel slijmstof
Een andere studie toont aan dat de klachten van carpaletunnelsyndroom ernstiger waren en langer duurden bij patiënten met TSH en/of FT4 buiten de normaalwaarden. Er is alleen nog geen duidelijk bewijs hoe hypothyreoïdie het carpaletunnelsyndroom veroorzaakt. Wel hebben artsen en onderzoekers ideeën dankzij spier- en zenuwstudies. Zo vermoeden zij dat slijmstof – in kraakbeen, botten, bindweefsel en gewrichtsvloeistof – niet goed worden afgebroken door de vertraagde stofwisseling. Dit kan ervoor zorgen dat de tunnelgewrichtsband opzwelt. Hierdoor kan de handzenuw knel komen te zitten. Het lijkt er ook op dat de zenuw zelf kan opzwellen door te veel slijmstof. Een studie liet zien dat bij mensen die net de diagnose hypothyreoïdie hadden, de handzenuw een stuk dikker was dan bij gezonde mensen. Gelukkig was bij deze mensen de zenuw weer dunner na drie maanden behandeling met schildklierhormoon.
Conclusie
Er is dus een verband tussen hypothyreoïdie en carpaletunnelsyndroom, maar het is onduidelijk waardoor dat komt. Waarschijnlijk zijn er meerdere oorzaken. Heb je klachten van carpaletunnelsyndroom? Dan kunnen deze in sommige gevallen afnemen door een goede instelling op schildklierhormoon.
Publicatie artikel: Schild 2022 – editie 4
Auteur: Esmee Kok