Beeldvormend of afbeeldend onderzoek biedt meer informatie over het type schildklierziekte.
Voorbeelden:
- echografie
- röntgenfoto
- scintigrafie
- CT-scan en MRI
De keuze van het type onderzoek is onder andere afhankelijk van de mogelijke schildklieraandoening, het al dan niet kunnen gebruiken van contrastvloeistof en de mogelijkheid jodium op te kunnen nemen in de schildklier.
Vormen beeldvormend onderzoek bij schildklierziekten
Echografie
Een echografie is een afbeeldend onderzoek en met dit onderzoek wordt de schildklier zichtbaar gemaakt door geluidsgolven en de grootte van de schildklier bepaald. Ook zijn afwijkingen op deze manier op te sporen. Van eventuele knobbels is bijvoorbeeld te zien of ze vocht bevatten (=cyste) of dat er sprake is van abnormaal weefsel.
De patiënt ligt bij het onderzoek plat op de rug met een kussen onder de nek. Het te onderzoeken gebied wordt met contactgel ingesmeerd. De gel zorgt voor de geleiding van de geluidsgolven.
Het onderzoek is pijnloos en is niet gevaarlijk (er wordt geen straling gebruikt).
Een nadeel van dit type onderzoek is dat vaak knobbeltjes worden gezien die volkomen onschadelijk zijn.
Röntgenfoto
Een röntgenfoto laat zien of een struma (= vergrote schildklier) de luchtpijp weg- of dichtdrukt. De patiënt staat of zit hierbij voor het röntgenapparaat. Eventueel kan tijdens het maken van de foto een contrastvloeistof worden toegediend. Dit is over het algemeen niet pijnlijker dan bloedprikken. Het röntgenapparaat geeft weinig röntgenstraling af en geeft geen beschadiging van ander weefsel.
Scintigrafie
Schildklierscintigrafie is een pijnloos onderzoek waarbij de schildklier wordt afgebeeld. Dit onderzoek wordt gedaan met het inspuiten van contrastvloeistof, om aandoeningen aan zachte weefsels in het lichaam zichtbaar te maken. Bij scintigrafie is de contrastvloeistof een kleine hoeveelheid radioactief gemerkt jodium of technetium.
Actieve schildkliercellen nemen dat gemerkte jodium of technetium op. Korte tijd na het inspuiten van het gemerkte jodium of technetium wordt de patiënt voor een camera geplaatst met de kin op een steun. Vervolgens wordt een soort ‘foto’ (= scintigram) van de schildklier gemaakt.
Bij de ziekte van Graves zijn alle schildkliercellen actief en licht de schildklier meestal op in de vorm van een vlinder (zie foto). Bij één of meer actieve knobbels lichten vaak alleen die knobbels op. Bij een thyreoïditis (ziekte van Hashimoto) is soms niets te zien op het scintigram. De oorzaak van de hyperthyreoïdie kan vaak zonder scintigrafie vastgesteld worden.
Lees meer over dit onderzoek in de brochure ‘Schildklierscintigrafie’ van het UMCG >>
CT-scan en MRI
De CT-scan en MRI worden minder vaak gebruikt. Het kan nuttig zijn als er bijvoorbeeld sprake is van een struma die in de borstholte is gezakt. Zo kun je goed zie waar deze zit. Ook bij een oogafwijking die zich bij de ziekte van Graves kan voordoen, kan het zinvol zijn.
De afkorting CT staat voor computertomografie waarbij gebruik gemaakt wordt van röntgenstraling en een computer voor de beeldvorming. Het CT-scanapparaat heeft een ronde opening waarin een beweegbare tafel heen en weer beweegt. Terwijl de tafel verschuift maakt het apparaat een serie foto’s. Bij een CT-scan kan gebruik worden gemaakt van contrastvloeistof.
Een MRI (Magnetic Resonance Imaging) vormt beeld door het gebruik van magneetvelden, radiogolven en een computer. Tijdens het onderzoek lig je in een soort koker. Ook bij een MRI-scan kan contrastvloeistof worden gebruikt.
Schildklierkanker
Omdat bij een MRI-scan voor een duidelijk beeld en dwarsdoorsnede van de schildklier geen contrastvloeistof nodig is, wordt bij de verdenking op schildklierkanker de voorkeur gegeven aan een MRI- boven een CT-scan. Meer lezen bij Schildklierkanker.