De meeste patiënten slikken bij een traagwerkende schildklier (hypothyreoïdie) alleen het schildklierhormoon levothyroxine. Dat is de standaardbehandeling. Een deel van de patiënten houdt restklachten, ook nadat zij goed zijn ingesteld op levothyroxine. Soms proberen deze patiënten en hun artsen of het aanvullend innemen van T3-hormoon (liothyronine) verbetering geeft van deze restklachten. Een kleine groep patiënten voelt zich beter met deze combinatietherapie (T3+T4).
Deelnemen aan studie combinatietherapie T3+T4
Er loopt een groot onderzoek naar de effectiviteit van de combinatietherapie waarvoor je je kunt aanmelden. Het doel van het onderzoek is om bij patiënten met een te traag werkende schildklier na te gaan of het toevoegen van het schildklierhormoon T3 aan de T4 (levothyroxine)-therapie de klachten van vermoeidheid en eventuele andere klachten kan verminderen. Je kunt in 14 ziekenhuizen deelnemen; er volgen meer ziekenhuizen in 2024.
Geen eenduidige conclusies over combinatiebehandeling
Ondanks veel onderzoek is er onvoldoende bewijs dat combinatietherapie betere resultaten geeft dan therapie met alleen levothyroxine. Het is niet uit te sluiten dat door de opzet van deze onderzoeken een kleine groep patiënten die juist wel baat heeft bij combinatietherapie niet is opgemerkt. De behandelrichtlijn voor internisten stelt dan ook: “Een combinatiebehandeling is te overwegen bij patiënten met ernstige persisterende klachten ondanks adequate mono-behandeling van minimaal 6 maanden met laag-normale TSH-concentraties. Na de instellingsperiode duurt de combinatiebehandeling minimaal 6 maanden op dezelfde dosis. Gezien de complexe (biochemische) monitoring van combinatiebehandeling dient de behandeling bij voorkeur door een internist in de tweede lijn plaats te vinden. Staak de combinatiebehandeling als er na 6 maanden geen verbetering van de klachten is.”
Bron: NIV Richtlijn Schildklierfunctiestoornissen – Behandeling klinische hypothyreoïdie bij schildklierfunctiestoornissen
Behandeling met alleen T3-hormoon is voor hypothyreoïdie niet wenselijk. Sommige weefsels hebben T4-hormoon nodig, dat ter plekke in T3-hormoon wordt omgezet.
Het gebruik van Cytomel® (merknaam van liothyronine) in de zwangerschap wordt ontraden, omdat T4 van de moeder essentieel is voor een goede hersenontwikkeling van het kind. Ook bij hartritmestoornissen wordt het gebruik van Cytomel® ontraden.
Enkele wetenswaardigheden over T3 (liothyronine)
- Cytomel® wordt snel in het maagdarmstelsel opgenomen;
- de halfwaardetijd is kort en het werkt sterk als actief hormoon. Door de snelle opname ontstaat een piek van T3-hormoon in het bloed. Sommige patiënten ervaren dan klachten van hyperthyreoïdie.
- hoewel het beter is de medicijnen niet tijdens een maaltijd in te nemen, hoeft men niet nuchter te zijn voor inname.
- de dosering wordt meestal in 2 tot 3 keer over de dag verdeeld; de eerste ‘s morgens.
- Cytomel® dient in de koelkast te worden bewaard. Buiten de koelkast is de houdbaarheid maximaal 1 maand.
- Cytomel® is op recept verkrijgbaar in de sterkte 5, 12,5 en 25 mcg.
Risico overdosering
Bij het gebruik van T3-hormoon kan er sneller sprake zijn van overdosering. Onderzoeken met T4-hormoon (levothyroxine) geven aan dat er risico’s verbonden zijn aan overdosering.
Meer informatie
- Artikel ‘Grote studie naar antwoord op prangende vraag over trage schildklier‘, Amazing Erasmus
- Project ZonMW – LT4/LT3 Combination therapy for hypothyroidism (T3-4-Hypo trial)
- Europese richtlijn / ETA Guidelines 2012: The use of L-T4 + L-T3 in the treatment of hypothyroidism (pdf)