In de eerste fase probeert de behandelaar de TSH-waarde (en de FT4-waarde) binnen de normaalwaarden te krijgen. Daarom wordt levothyroxine voorgeschreven. In deze fase spelen bloedwaarden een grotere rol dan bij het fijn-instellen.
TSH-waarde is leidend
Als de schildklier zelf oorzaak is van onvoldoende schildklierhormoon, dan is de TSH-waarde leidend. Deze geeft heel nauwkeurig de stand van zaken weer en kan dus het beste gebruikt worden om het instellen te sturen.
De behandelaar schat aan de hand van bloedwaarden in hoeveel schildklierhormoon een patiënt tekort komt. De lichamelijke behoefte aan schildklierhormoon is ruwweg 1,6 microgram per kilo lichaamsgewicht per dag. Werkt de schildklier nog gedeeltelijk, dan is de behoefte aan aanvullend schildklierhormoon uiteraard lager.
Grote stappen indien mogelijk
De behandelaar werkt bij voorkeur in grote stappen toe naar normaalwaarden om het instelproces zo kort mogelijk te houden. Begin met een startdosis op basis van de bloedwaarden.
- Als een groot tekort aan schildklierhormoon snel is ontstaan, kan begonnen worden met een volledige dosis tot een maximum van 100 tot 125 microgram per dag.
- Anders kan worden gestart met een dosis van 25 tot 50 microgram, die bij een goede reactie na 2 weken kan worden verdubbeld.
- Als de patiënt heftig reageert op het schildklierhormoon dan snel terugschakelen naar een langzamere opbouw. Bij 60-plussers en mensen met hartproblemen is in ieder geval een langzame opbouw nodig.
- Bij zwangerschap is het nodig direct de dosis T4 te verhogen (meestal met circa 25%). In de loop van de zwangerschap wordt veelal de dosis nog verder op gehoogd.
Meer over zwangerschap
Normaalwaarden
De normaalwaarden voor TSH en schildklierhormoon (FT4) zijn bepaald op basis van grote groepen uit de bevolking. De gebruikelijke ondergrens voor TSH is 0,4; de gebruikelijke bovengrens is 4,0 mE/liter.
De eerste fase van het instellen is klaar als TSH (en FT4) ongeveer binnen de normaalwaarden vallen. Maar als je nog steeds klachten hebt, is het instellen zeker nog niet klaar! Iedereen heeft namelijk een eigen optimale waarde voor TSH en FT4. Lees meer hierover onder fase 2: fijn-instellen.
Toelichting normaalwaarden
Per laboratorium zijn de grenzen bepaald van het gebied van TSH waarde dat we als normaal beschouwen. Ook voor andere bloedwaarden zijn deze intervallen bepaald. De gebruikelijke ondergrens voor TSH is tussen de 0,30 en 0,50 de bovengrens tussen 4,0 en 5,0 mE/liter.
Voor vrijT4 (FT4) zijn de normaalwaarden tamelijk verschillend per laboratorium, o.a. 9 – 19 en 12 – 24 komen voor, in picomol per liter.
De normaalwaarden verschillen per laboratorium omdat de gebruikte analysemethode anders is en omdat de betrokken groep anders van samenstelling is. We zien hieraan al dat het moeilijk is waarden tussen laboratoria te vergelijken. Ga daarom zoveel mogelijk steeds naar hetzelfde lab. Vergelijking is wel mogelijk in relatie tot de normaalwaarden. Houd de normaalwaarden er daarom altijd bij samen met de gemeten bloedwaarde.
Heb geduld!
Het duurt minstens 6 weken voordat je lichaam na een nieuwe dosering weer stabiel is. Soms duurt het nog langer. Pas daarom niet vaker dan eens per zes weken de dosis aan. Laat steeds rond hetzelfde tijdstip, bij hetzelfde laboratorium bloed prikken. Zo zijn de waarden het beste te vergelijken. Om schommelingen in bloedwaarden rond het tijdstip van inname van T4 te voorkomen is bloed prikken vóór of 4 uur na inname van levothyroxine het beste.
Als u een traag werkende schildklier hebt en zwanger wilt worden, neem dan contact op met uw huisarts of internist. De hoeveelheid schildklierhormoon moet worden gecontroleerd en aangepast vanaf het allereerste begin van uw zwangerschap.
Bijwerkingen
Levothyroxine (T4) zelf geeft in principe geen bijwerkingen. Sommige levothyroxine tabletten kunnen soms wel zorgen voor jeuk. Dat kan veroorzaakt worden door een van de hulpstoffen van het tablet, zoals de blauwe kleurstof bij tabletten van 25 mcg. Ook kunnen er klachten ontstaan als er te veel (of nog te weinig) medicatie wordt gebruikt. Lees meer over onder- en overdosering onder Fase 2: fijn-instellen.