Coronavirus en schildklier

Virussen zijn kleine organismen. Zo klein, dat je ze met een gewone microscoop niet kunt zien. Om te kunnen (blijven) bestaan, heeft een virus gastcellen van bijvoorbeeld een mens nodig. Het virus dringt dan door in de gezonde cellen en gaat zich daar vervolgens vermeerderen. Razendsnel maakt de cel een grote hoeveelheid virusdeeltjes. De nieuwe virusdeeltjes die vrijkomen besmetten op hun beurt weer nieuwe cellen. Zo word je als drager van het virus ziek.

Zodra je immuunsysteem deze viruscellen ontdekt, gaat het aan het werk om onder andere antistoffen aan te maken. Die proberen het virus kapot te maken. Die antistoffen blijven nog een tijd in het lichaam, ook als je inmiddels genezen bent. Aan de hand van die antistoffen kun je zien of je besmet bent geweest.
Bron: RIVM

De video van prof. Savelkoul op deze pagina geeft een goed beeld van het proces.

Een vaccin doet een besmetting na zonder dat het de ziekte veroorzaakt. Daardoor leert je afweersysteem om te gaan met de infectie waardoor je bij een volgende besmetting minder of niet ziek wordt.

Nederland verwacht in de eerste maanden van 2021 twee soorten COVID-19-vaccins te kunnen gebruiken: mRNA-vaccins en vectorvaccins.
Meer lezen op de website van het RIVM >>

De ontwikkeling van een vaccin vindt als volgt plaats:

1. farmaceutische ontwikkeling van het vaccin
2. laboratoriumstudies
3. klinische testfase (veiligheid, efficiëntie, immuunrespons) in drie verschillende fases:
   a. fase 1 met 20-100 vrijwilligers
   b. fase 2 met enkele honderden vrijwilligers
   c. fase 3 met duizenden vrijwilligers
4. evaluatie en goedkeuring (EMA en Europese commissie)
5. productie vaccin
6. monitoring van de veiligheid en efficiëntie

Bron: EMA

“De ontwikkeling en goedkeuring van de vaccins gaat zo snel; is dat wel veilig?”

Normaal worden alle stappen achtereenvolgens genomen. Door de acute noodzaak van de pandemie zijn meer mensen en middelen ingezet zodat de stappen in kortere tijd kunnen worden doorlopen. Bij de ontwikkeling van het COVID vaccin overlappen de stappen elkaar deels.

Daarnaast, de gebruikte vaccintechnieken zijn niet nieuw. Vaccinaties stammen uit de 18e en 19e eeuw. Modernere varianten bestaan al tientallen jaren. Enkele van de nieuwe vaccins tegen het coronavirus (zogenoemde mRNA-vaccins) zijn wel nieuwer, maar bestaat ook al sinds begin deze eeuw. De ontwikkelaars borduren dus voort op bestaande kennis. En dat versnelt niet alleen de ontwikkeling van het coronavaccin, maar ook de beoordeling ervan. Alles wat al eerder is beoordeeld, hoeft nu niet opnieuw. Dat scheelt kostbare tijd, zonder dat het ten koste gaat van de veiligheid.
Bron: EMA

Testen: grote groepen
De veiligheid van vaccins wordt uitvoerig getest in grootschalige, internationale studies. Bij de coronavaccins zijn die zelfs nog groter dan bij andere vaccins: 30 tot 60 duizend mensen doen mee. Dankzij die studies zien we of er bijwerkingen kunnen optreden en welke dat zijn. De meeste bijwerkingen worden binnen zes weken na vaccinatie zichtbaar. Dat weten we uit andere vaccinstudies.
Bron: CBG

Onverwachte bijwerkingen (monitoring)
Vaccins worden weliswaar op duizenden vrijwilligers getest maar miljoenen mensen worden gevaccineerd daarom moet de veiligheid goed worden gemonitord. Op het verzoek van EMA gaan onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Utrecht en de Universiteit Utrecht aan de slag met het bewaken van de veiligheid en werkzaamheid van nieuwe coronavaccins in Europa. Dit gebeurt binnen het project ACCESS (vACcine Covid-19 monitoring ReadinESS) in samenwerking met 22 organisaties, waaronder RIVM, Bijwerkingencentrum Lareb en het PHARMO instituut.
Bron: CBG

Gestart wordt met het vaccineren van de meest kwetsbaren. Het hebben van een schildklieraandoening maakt niet dat je om die reden als kwetsbaar wordt gezien en daarmee een hogere prioriteit zou krijgen bij vaccineren.
Je zit wel in een groep van kwetsbaren als je:

• immuniteitonderdukkende medicijnen gebruikt, waaronder prednison voor de oogziekte van Graves.
• bij schildklierkanker een behandeling ondergaat met multi-kinaseremmers (zoals Lenvatinib of Sorafenib) of chemotherapie. Je oncoloog/behandelaar kan je hierover verder advies geven.

Bron: British Thyroid Foundation

Net als alle vaccins, zijn de Covid-19 vaccins onderworpen aan strenge testen. Testen zijn uitgevoerd bij duizenden patiënten en hebben geen ernstige bijwerkingen aangetoond. Net als bij andere vaccinatieprogramma’s, is er geen bekende reden waarom iemand met een schildklieraandoening het vaccin niet zou moeten krijgen. Aangezien schildklieraandoeningen vaak voorkomen is het zeker dat bij testen ook patiënten met schildklierziekten zijn opgenomen; er zijn vooralsnog geen significante bijwerkingen waargenomen. Het wachten is op de volledige publicatie van de onderzoeksresultaten om in detail inzicht te krijgen in patiënten met schildklieraandoeningen die in deze studies zijn onderzocht.
Bron: British Thyroid Foundation

Sommige mensen zullen milde symptomen krijgen na vaccinatie, zoals spierpijn of een licht verhoogde temperatuur. Dit is de reactie van het lichaam op het vaccin en wordt niet veroorzaakt door de ziekte zelf. Als je je zorgen maakt over allergieën, vind je hier een volledige lijst van alle ingrediënten in een goedgekeurd vaccin.
Bron: British Thyroid Foundation

Volgens de huidige inzichten loop je net zoveel kans als een gezond persoon om besmet te raken. De kans op besmetting kun je verkleinen door je te houden aan de hygiëneregels en door sociale contacten te vermijden.

Bij mensen met een (auto-immuun) schildklierziekte is tot op heden géén verhoogd risico gevonden. Ook bij andere virale infecties wordt geen verhoogd risico gevonden. Het deel van het immuunsysteem dat verantwoordelijk is voor de afweer tegen virale infecties zoals het coronavirus lijkt daarom bij patiënten met auto-immuunschildklierziekten niet aangedaan. Schildklierpatiënten hebben dus in principe geen verminderde weerstand tegen infecties en zijn dus geen kwetsbare groep (tenzij er onderliggende andere gezondheidsproblemen aanwezig zijn die onder de risicogroepen vallen).

Schildklieraandoeningen komen relatief veel voor. Als het coronavirus een extra groot probleem zou zijn voor schildklierpatiënten zou dit naar verwachting naar boven zijn gekomen bij de analyse van de situatie en gevolgen in China. Dit is niet het geval. Er is vooralsnog geen bewijs dat mensen die niet optimaal zijn ingesteld meer risico lopen op complicaties bij virusinfecties. Maar het is niet uitgesloten dat mensen met een ongecontroleerde schildklierziekte (mensen die recent zijn gestart met schildkliermedicatie of mensen die hun schildkliermedicatie heel onregelmatig innemen) mogelijk een hoger risico lopen op complicaties voor het coronavirus of andere ziekteverwekkers.

Levothyroxine, thiamazol (Strumazol) en carbimazol en propylthiouracil (PTU) zijn géén afweeronderdrukkende medicijnen. Dit betekent dat zij het immuunsysteem niet veranderen of verzwakken. Bij mensen die behandeld worden met een hoge dosis prednison voor de oogziekte van Graves kan de afweer door de medicijnen wel onderdrukt worden. In dat geval is er een hoger risico op ernstiger gevolgen van een besmetting met het coronavirus. Advies: verander je medicatie niet zonder overleg met je behandelaar!

Besmetting met corona kun je niet voorkomen met een gezonde leefstijl. Maar door gezond te eten, genoeg te slapen en regelmatig te bewegen, blijft je algehele weerstand zo hoog mogelijk. Met een goede weerstand is je lichaam beter in staat om ziekmakende bacteriën en virussen te bestrijden en word je vaak minder snel of hevig ziek. Mocht je toch ziek worden, dan herstel je meestal sneller.
Meer lezen over leefstijladviezen >>

Nee. Er zijn geen voedingssupplementen die helpen tegen het coronavirus.
Bron: Voedingscentrum

Op internet en social media lees je veel dat vitamines zoals vitamine C en vitamine D zouden helpen. Ook andere ‘weerstandsverhogende’ ingrediënten in supplementen worden genoemd. Vitamines zijn inderdaad nodig voor een goede weerstand. Maar door méér vitamines te nemen dan je nodig hebt, krijg je geen hogere weerstand. Je bent dan niet beter beschermd tegen ziekmakende bacteriën en virussen. Het slikken van extra voedingssupplementen in tijden van corona is dus niet nodig.

Er is wel een uitzondering. Sommige groepen krijgen namelijk altijd het advies om extra vitamine D bij te slikken.
Lees op de site van het Voedingscentrum of jij extra vitamine D nodig hebt.

Door te eten volgens de Schijf van Vijf krijg je alle goede stoffen binnen die je nodig hebt, zoals mineralen, vitamines, eiwitten, koolhydraten, vetten en vezels. Als je gezond eet en daarnaast goed slaapt en beweegt, zorg je voor een optimale weerstand.
Meer lezen over coronavirus en voeding bij het Voedingscentrum >>

Ben je somber of gespannen door het coronavirus? Je vindt hier tips.
Ook op de website steunpuntcoronazorgen.nl lees je waar je terecht kunt.